Pozisyon

Menkul kıymetler borsası tam karakterini, 19. yüzyılda yatırım alanı arayan kapitalin çoğalması, anonim şirketlerin büyümesi, denizaşırı yatırımların ve deniz ticaretinin gelişmesi sonucunda kazanmıştır. Alım – satım işlerinin genişlemesi ile birlikte borsada işlem yapanlar arasında ihtisaslaşma ve meslek dayanışması artış göstermiştir. Birlikler kurulmuş, hile ve dolandırıcılığa açık olan borsa işlemlerinin disiplin ve yatırımların güvence altına alınması gereği devlet müdahalesi, yasal düzenlemeler ve teşkilatlanmayı gerektirmiştir. İhtisaslaşma sonucunda da menkul kıymetler borsaları ortaya çıkmıştır.

Borsaların gelişimi demokrasi ve sanayinin gelişmesi kadar sancılı dönemler geçirmiştir ve dünya borsacılık tarihi krizlerle doludur. Borsa tarihinin en büyük krizleri en büyük borsalarda yaşanmış, dalgalar halinde diğer ülkeleri de etkisi altına almıştır. Borsalar bulundukları ülkelerin siyasi ve ekonomik durumlarının önemli bir barometresidir. Rekabete açık müzayede sistemlerinin yer aldığı, açıklık ilkesinin taviz verilmeksizin uygulandığı bir piyasada iniş ve çıkılar piyasanın doğasında vardır. Borsalarda yaşanan gelişmeleri ekonomik buhranların nedeni olarak görmek yerine, ekonomik buhranların ve sıkıntıların erken habercisi olarak görüp tedbir almak, serbest piyasa ekonomisi içinde yaşayan ülkeler için büyük bir önem taşımaktadır.

Borsalardaki büyük fiyat artışları veya büyük düşüşler karşısında bazı çevrelerden müdahale istekleri gelmektedir. Borsalarda idari müdahalelerden hiçbir zaman yarar görülmemiştir. Borsalarda ancak iktisadi müdahale söz konusudur. Bunun yolu da açık piyasa işlemleridir. Yani fiyatların düşüş gösterdiği zamanlarda belirli organizasyonlar devreye sokularak alım gerçekleştirilir. Yükseldiği zaman da satış gerçekleştirilmektedir.

Bu organizasyonlar;

Toplu Konut İdaresi gibi kurumlar,
Menkul Kıymetler Tanzim Fonu,
İştirak bankaları, holdingler veya yatırım bankaları,
Sigorta şirketleri,
Emekli sandıkları, bireysel emeklilik fonları,
Menkul kıymetler yatırım ortaklıkları
Yatırım fonları olabilir.